کتاب مادیان هزار دستان اثر سعید عریان

کتاب «مادیان هزار دادستان» نوشته‌ی «سعید عریان» است. کتابی که پیش رو دارید سندی است تاریخی که موجب افتخار و سربلندی ایرانیان شده است. در این کتاب با ارائه‌ی مطالب تاریخی موضوع قانون‌مند‌بودن امپراتوری‌های بزرگی چون هخامنشیان و ساسانیان به اثبات می‌رسد. در این اثر که گران‌بهاترین اثر به‌جامانده به زبان پهلوی است به بررسی امور حقوقی ایرانیان در دوره‌ی ساسانیان پرداخته‌ شده است. در بخشی از متن این کتاب می‌خوانید: «در دوره‌ی ساسانی، به‌جز برخی از متون فقهی و تفاسیر اوستا که بنابر ضرورت‌های موضوعی مباحث حقوقی نیز در آن‌ها ازمیان‌رفته و تنها نام آن‌ها در برخی از متون برجای‌مانده و مورد اشاره قرارگرفته است. نام این مجموعه‌ها به‌گونه‌ای که در پژوهش حاضر دیده می‌شود عبارت‌اند از: دستورالعمل و شرح وظایف عوامل دولتی، دستورالعمل و شرح وظایف موبدان، مکتوبات ماراسپند رد، مکتوبات وه – پناه مغان اندرز بد، کتاب شکایت و فرجام‌خواهی، کتاب دادستان – نامه، یادگار وه شاپور مویدان موبد. و نیز شاخص‌ترین آن‌ها یعنی متن « مادیان هزار دادستان » یا « مجموعه هزار داوری حقوق » که تنها یک نسخه خطی آشفته از آن در دست است. به‌عبارت‌دیگر باید گفت متن « مادیان هزار دادستان » تنها سند و مدرک کامل موجود در خصوص نظام حقوقی دوره ساسانی است.» این کتاب را انتشارات «علمی» منتشر کرده است.